"Yangınlar Küresel Tehlike Haline Geldi: İklim Değişikliği Alarm Veriyor"

Dünya genelinde ormanlar hızla tükeniyor. Yapılan son araştırmalar, her dakika 18 futbol sahası büyüklüğünde ormanlık alanın yok olduğunu ortaya koyuyor. Bu kayıpların yarısından fazlası, kontrolden çıkan orman yangınlarından kaynaklanıyor. İklim değişikliğinin tetiklediği “aşırı yangın hava koşulları”, bu yıkımın başlıca sorumlusu olarak gösteriliyor.

2023 ve 2024: Yangınların En Yoğun Yılları

Son iki yıl, dünya genelinde orman yangınlarının en yoğun yaşandığı dönemler olarak tarihe geçti. Maryland Üniversitesi ve Dünya Kaynakları Enstitüsü’nün verilerine göre, 2024’te yalnızca bozulmamış yağmur ormanlarında 6,7 milyon hektarlık alan yok oldu; bu rakam, 2023’teki kaybın neredeyse iki katına denk geliyor. Toplamda, 2023 ve 2024’te 78 milyon dönümden fazla orman alevlere teslim oldu.

İklim Değişikliği Yangınları Tetikliyor

University of California Merced’den iklim bilimci John Abatzoglou, “İklim değişikliği, daha önce tanık olmadığımız kadar aşırı yangın mevsimlerine yol açıyor. Bu trend devam ederse, çok daha fazla yangınla karşılaşacağız” dedi. Proceedings of the National Academy of Sciences’ta yayımlanan bir araştırma, son iki yıldaki orman kaybının, önceki 20 yıla kıyasla en az iki kat arttığını doğruladı. Uydu verileri, bu kaybın büyük kısmının yangınlardan kaynaklandığını gösteriyor.

Ormanlar Yanmaya Daha Yatkın Hale Geldi

Son yıllarda bozkır ve otlak alanlarında yanan arazi miktarı azalsa da, ormanlarda durum tam tersi. Boreal ormanlar 2023-2024’te iki kat, tropik ormanlar üç kat, Kuzey Amerika ormanları ise Kanada’daki dev yangınlarla dört kat daha fazla kayıp yaşadı. University of Tasmania’dan yangın coğrafyacısı Calum Cunningham, “İklimdeki kronik değişiklikler, ormanları yangına daha elverişli hale getiriyor” diye uyardı. Özellikle insan izinin az olduğu ücra bölgelerdeki bu kayıplar, iklim değişikliğinin etkisini gözler önüne seriyor.

Aşırı Yangın Hava Koşulları İki Katına Çıktı

Nature Communications’da yayımlanan bir başka çalışma, iklim değişikliğinin aşırı yangın hava koşullarını küresel çapta iki kat artırdığını ortaya koydu. Sıcak, kuru hava, yüksek buharlaşma ve değişken rüzgarlar, yangın riskini katlıyor. Bu koşulların yoğun olduğu yıllarda, orman yangınları ve karbondioksit emisyonları da rekor seviyelere ulaşıyor.

Tehlikeli Bir Döngü Başladı

Yangınların artışı, yalnızca ormanları değil, iklimi de olumsuz etkiliyor. Dr. Cunningham, “İklim değişikliğinin yangınları tetiklediği artık tartışmasız” dedi. Aynı anda birden fazla bölgede aşırı yangın hava koşullarının yaşanması, itfaiye kaynaklarının yetersiz kalmasına yol açıyor. Uzmanlar, “Daha büyük yangınlar daha fazla emisyona, bu da yeni yangınlara zemin hazırlıyor; bu, tehlikeli bir geri bildirim döngüsü” uyarısında bulundu.